od do
  • Do trzech razy sztuka
    28.03.2003
    28.03.2003
    Skąd wzięło się powiedzenie „Do trzech razy sztuka”? Trójka ma znaczernie magiczne, to tłumczy jej miejsce, ale skąd popularność sztuki (błąd w sztuce, to nie sztuka, sztuka wojenna itp.)?
  • do wsi, na wsi itp.
    6.07.2006
    6.07.2006
    Wiadomo, że akcentowanie wyrażeń przyimkowych z wyrazem wieś zależy od kontekstu: jeżeli po słowie wieś występuje jej nazwa – akcentujemy wieś; jeżeli mówimy o wsi ogólnie – akcentujemy przyimek. Ale co w sytuacji, kiedy mamy na myśli jedną, konkretną wieś, mimo że w danym momencie używamy tylko słowa wieś? Na przykład chodził po wsi, jest we wsi itd. Co wtedy akcentujemy?
  • pomagać do czegoś?
    28.11.2013
    28.11.2013
    Zauważyłam ostatnio w art. 291 i 292 Kodeksu karnego wyrażenie pomagać do i zaczęłam się zastanawiać, czy takie połączenie jest poprawne. Po wyszukiwaniu w korpusie (wersja demonstracyjna) znalazłam te wyrazy w takim samym znaczeniu również w art. 122 Kodeksu wykroczeń, w reszcie wyników były one użyte w innym sensie (np. pomagać do końca). Skąd w tekstach prawnych taka konstrukcja, której nie używa się (czy na pewno?) w języku ogólnym, i czy jest ona poprawna?
  • przymiotniki dzierżawcze od Hugo i Nerval

    14.12.2020
    21.03.2013

    Czy przymiotniki Hugoliański (od: Victor Hugo) i Nervaliański (od: Gérard de Nerval) zostały utworzone prawidłowo? Według mnie powinno być: Hugowski i Nervalowski (analogicznie do: StendhalStendhalowski).

  • przymiotniki dzierżawcze od imion
    5.01.2013
    5.01.2013
    Szanowni Państwo!
    1. Czy od imion męskich przymiotniki dzierżawcze są tworzone przyrostkami -owy, -owa, -owe, -ów (dawn.), zaś od imion żeńskich – przyrostkami -in/-yn, -ina/-yna, -ine/-yne?
    2. Jak brzmią przymiotniki dzierżawcze od żeńskich imion Jadwiga (-g-), Barbara (-r-), Weronika (-k-), Łucja (-j-), Wanda (-d-) i Dorota (-t-) oraz męskich imion Idzi (-i), Jerzy (-y) i Sylwester?
    Do siego roku!
    Z poważaniem
    słowacki czytelnik
  • przymiotniki od Dębno i Jamno
    27.04.2010
    27.04.2010
    Pytanie o przymiotnik od Dębno (niem. Neudamm). Słownik z 2002 p. Grzeni przedstawia formę dębniański. W rozporządzeniu (M.P. 1946, nr 44, poz. 85) jest dębieński, forma analogiczna do innych nazw. Inaczej należałoby zmienić przymiotnik sławieński na sławnieński, sławniański. Czy powinno być dębnieński, a nie dębniański, który można przyjąć od wsi Dębna w powiecie sanockim? Urzędową formą jest Jamieński Nurt. Społeczność dawanej wsi Jamno (obecnie część Koszalina) powołało Jamneńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne. Czy jamneński jest poprawny?
  • Przymiotniki od IKEA, Blizzard, Warcraft
    15.11.2017
    15.11.2017
    Chciałbym się dowiedzieć, czy poprawne są formy przymiotników tworzonych od nazw własnych, a konkretnie od nazw marek i produktów, takie jak na przykład Ikeowski (od nazwy firmy Ikea), Blizzardowski (od nazwy firmy Blizzard) czy Warcraftowski (od nazwy gry komputerowej Warcraft), a jeżeli tak, to czy są to formy mogące się pojawić w oficjalnych tekstach, czy też należy je zarezerwować dla mowy potocznej?

    Dziękuję i pozdrawiam,
    Ola
  • przymiotniki od imion żeńskich
    28.09.2012
    28.09.2012
    Witam!
    Moja córka ma na imię Róża. Jak tworzy się od tego imienia przymiotnik w formie (zdaje się) przestarzałej, odpowiadający na pytanie: czyj? Chodzi mi o formę typu: Adam – Adamowy. Nie potrafię również znaleźć takiej formy do imienia Anna.
    Łączę ukłony, życząc miłego dnia –
    Dorota Szablewska-Broniarczyk
  • Przymiotnik od Graz to gracki
    15.10.2018
    15.10.2018
    Szanowni Państwo,
    w Austrii jest miasto Graz. Jak poprawnie zapisać formę przymiotnikową od tego miasta? Na myśl przychodzi mi grazki, gracki, grazerski (to już chyba trochę na podstawie analogii do języka niemieckiego, np. Grazer Athletic Klub). Czy któraś z tych wersji jest poprawna, czy lepiej stosować omówienie, np. stare miasto w Grazu zamiast grazkie/grackie/grazerskie stare miasto?
  • Zdrobnienia od jabłko, mydło, lustro

    7.12.2023
    7.12.2023

    Szanowni Państwo,

    dowiedziałem się, że jabłko to etymologicznie zdrobnienie od słowa jabło, ale skoro tak, to czemu zdrobnienie od słowa mydło brzmi mydełko, a nie mydłko, czemu od lustro jest lusterko a nie lustrko, itd. Idąc tym tropem chyba powinno się mówić jabełko. Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego